Przede wszystkim należy być świadomym, że depresja jest zaburzeniem, a nie wynika z lenistwa czy braku silnej woli danej osoby. Komunikaty takie jak: “zajmij się czymś”, “zmotywuj się”, “myśl pozytywnie” wskazują na niezrozumienie istoty depresji, przy której zawodzą dotychczasowe sposoby radzenia sobie. Dodatkowo depresja wpływa na procesy poznawcze takie jak uwaga czy pamięć. W trakcie jej trwania występuje skłonność do koncentracji na negatywnych aspektach rzeczywistości, więc osoby cierpiące na depresję nie są w stanie samodzielne zmienić swojego sposobu myślenia czy zachowania. Takie rady mogą więc jedynie zwiększać odczuwaną frustrację i bezradność.
Nie należy też porównywać sytuacji osoby z innymi poprzez sformułowania “inni mają gorzej” lub “oni to dopiero mają problemy”. Takie słowa zwiększają już istniejące poczucie winy i odbierają prawo do czucia się źle – nawet jeśli osoba wie, że jej sytuacja życiowa jest obiektywnie lepsza niż kogoś innego, nadal czuje się tak samo i nie zmienia to faktu istnienia depresji, a może przyczyniać się do odczuwania wzmożonej złości na siebie samego. Trzeba więc pamiętać, aby nie umniejszać trudności z jakimi zmaga się osoba z depresją. Jest to szczególnie istotne w przypadku rodziców, którzy mogą postrzegać depresję u swoich nastoletnich dzieci jako wyolbrzymianie problemów, podczas gdy jej objawy i konsekwencje są równie poważne jak u dorosłych.
Pocieszanie, choć wynikające z dobrych chęci, również nie jest pomocne. Przekonywanie, że “wszystko będzie dobrze” nie sprawi, że osoba z depresją poczuje się lepiej, za to może poczuć się niezrozumiana. Takie zdanie może też zamknąć drogę do dalszej rozmowy i dyskusji o emocjach i przeżyciach danej osoby.
Co więc można zrobić?
Pytać
Dowiadywać się czego osoba w danej chwili potrzebuje. Pytać wprost, zamiast domyślać się, co może być pomocne. Warto jednak przygotować się na to, że osoba może nie chcieć z nami rozmawiać – nie należy wtedy brać tego do siebie. Osoba może w tym momencie nie mieć energii na rozmowę z nami, ale sama świadomość tego, że ktoś gotowy jest ją wesprzeć i wysłuchać jest niezwykle ważna.
Po prostu być
Tylko tyle i aż tyle. Wydaje się to proste, ale w praktyce bycie obecnym, bez dawania rad i oceniania, za to z wyrozumiałością, empatią i troską jest wymagającym zadaniem.
Warto mówić:
Jestem przy Tobie
Nie jesteś z tym sam/a
Jeśli chcesz, możesz ze mną porozmawiać
Możesz na mnie liczyć
Jesteś dla mnie ważny/a
Ogromnie istotne jest też zachęcenie do podjęcia leczenia. W sposób życzliwy, poprzez komunikat “martwię się o Ciebie” pokazać bliskiemu, że istnieją skuteczne możliwości leczenia. Można też zaoferować pomoc w znalezieniu profesjonalnego wsparcia. Warto jednak uważać, aby nie przytłoczyć swoimi sugestiami i nie oczekiwać, że przyniosą one natychmiastowe skutki.
Doceniać
Depresja sprawia, że pozornie łatwe czynności jak wyjście z domu wydają się niekiedy zadaniami nie do wykonania. Dlatego tak ważne jest docenianie każdego, choćby najmniejszego wysiłku włożonego w sprostanie codziennym wyzwaniom oraz przypominanie osobom z depresją o poczynionych przez nie postępach, ponieważ same mają tendencje do skupiania się na tym, czego nie mogą zrobić. Jeśli osoba jest na to gotowa, można też zaproponować podjęcie wspólnych, sprawiających przyjemność aktywności.
Nie można przy tym zapomnieć, że rola osoby wspierającej może być wyczerpująca, więc należy zadbać również o swoje samopoczucie i swój dobrostan psychiczny. Obecnie można odnaleźć grupy wsparcia kierowane także dla rodzin i bliskich osób z depresją, tak aby mogli oni podzielić się swoimi przeżyciami i doświadczeniami w gronie osób w podobnej sytuacji.
Autor: Anna Lewińska
Źródła
Wartościowe wskazówki można znaleźć na: