Diagnoza

Głównymi obszarami naszych działań jest diagnoza osób neuroatypowych, diagnoza różnicowa oraz opiniowanie transpłciowości i niebinarności. W naszej Fundacji diagnozą zajmuje się cały zespół specjalistów, wydajemy opinie i diagnozę nozologiczną.

Dorośli i młodzież 15+

  • Diagnoza ADHD
  • Diagnoza spektrum autyzmu
  • Diagnoza PTSD, c-PTSD, zaburzeń dysocjacyjnych
  • Diagnoza transpłciowości
  • Diagnoza zaburzeń osobowości

FAQ: Diagnostyka neuroróżnorodności (ADHD, spektrum autyzmu) u dorosłych

Jak przebiega proces diagnozy ADHD i spektrum autyzmu?

Proces diagnozy ADHD zaczyna się zawsze pogłębionym wywiadem wstępnym podczas którego specjalista poznaje Cię i przeprowadza wstępną ocenę kierunku diagnozy. Po zakończeniu sesji wyślemy Ci e-mailem dodatkowe testy psychologiczne.

W trakcie kolejnych spotkań psycholog przeprowadzi ustrukturyzowany wywiad DIVA-5, co zajmuje zazwyczaj około 2-3 spotkań, których częstotliwość ustalisz bezpośrednio ze swoim psychologiem – w Pandorze staramy się być elastyczni i dostosować tempo do Twoich potrzeb i możliwości. 

Proces diagnozy ASD również zaczyna się pogłębionym wywiadem wstępnym, a kolejne spotkania opieramy na autorskich narzędziach i rozwojowych wywiadach swobodnych. Nie stosujemy protokołu ADOS-2. Podobnie, jak w przypadku diagnozy ADHD, prześlemy Ci e-mailowo dodatkowe kwestionariusze psychologiczne. Ponieważ proces diagnostyczny w kierunku spektrum autyzmu jest zazwyczaj bardziej złożony, diagnoza autyzmu może zająć dłużej, ok 3-4 spotkań.

Pamiętaj, że podana liczba sesji jest orientacyjna – wg badań, współwystępowanie ASD i ADHD jest bardzo wysokie, więc w trakcie wywiadu wstępnego i kolejnych sesji zawsze sprawdzamy, czy diagnoza powinna zostać poszerzona. Może zdarzyć się też tak, że aby mieć pewność co do postawionych hipotez, będziemy musieli przeprowadzić dodatkową diagnostykę różnicową – o wszystkim będziemy informować Cię na bieżąco, a kroki i priorytety zawsze ustalamy wspólnie.

Podczas diagnozy zawsze zwracamy uwagę na objawy maskowania i kompensacji z uwzględnieniem różnic w obrazie klinicznym objawów u kobiet i mężczyzn, a także osób socjalizowanych do konkretnej roli społecznej. Często ADHD u kobiet czy autyzm u kobiet wygląda inaczej, niż u mężczyzn i łatwo jest przegapić objawy.

Jednocześnie bierzemy pod uwagę także kraj i kulturę pochodzenia oraz środowisko, w jakim wychowywał się pacjent, ponieważ wszystkie te elementy mogą wpływać na prezentacje objawów.

Czy muszę zapisać się osobno na diagnozę ADHD i spektrum autyzmu?

Nie, ponieważ ze względu na duże współwystępowanie obu zaburzeń i to, jak wiele objawów ADHD i ASD się zazębia (a często nawet uzupełnia), w trakcie pogłębionego wywiadu wstępnego nasi specjaliści oceniają, czy diagnoza powinna być poszerzana. Ważne jest, aby każda diagnoza była oparta na indywidualnym obrazie funkcjonowania pacjenta oraz analizie jego potrzeb i wyzwań, wobec tego informujemy na bieżąco o tym, co zauważamy.

Jestem osobą pełnoletnią, czy mimo to moi rodzice muszą wziąć udział w procesie?

Nie, udział rodziców nie jest wymagany. Jeśli masz dobry kontakt z rodzicami, diagnosta może poprosić Cię o przekazanie im kwestionariusza dotyczącego Twojego dzieciństwa, ale rozumiemy sytuacje, kiedy coś takiego nie jest możliwe lub nie chcesz tego robić.

Czy potrzebuję wysłać specjaliście świadectwa/raporty szkolne?

Nie jest to konieczne, ale jeśli masz dostępne jakiekolwiek dokumenty z dzieciństwa czy okresu dorastania, mogą one dostarczyć dodatkowych informacji, które będą pomocne w procesie diagnozy.

Proces diagnostyczny został zakończony, mam diagnozę. Co dalej?

Po zakończonym procesie diagnostycznym możesz chcieć formalizować diagnozę u lekarza psychiatry, zapisać się na psychoterapię, psychoedukację lub konsultacje. Jeśli chodzi o psychiatrę – współpracujemy w tej chwili z kilkoma osobami specjalizującymi się w tematyce neuroróżnorodności. Twój psycholog poleci Ci konkretne nazwiska i po podpisaniu zgody na udostępnienie dokumentacji, będzie mógł przekazać lekarzowi swoją diagnozę i wnioski, dzięki czemu proces po stronie psychiatry będzie dużo szybszy.

Jeśli chcesz rozpocząć proces terapeutyczny, zajrzyj do naszej zakładki najczęściej zadawanych pytań tutaj.

Prowadzimy też psychoedukację, dzięki której dowiesz się lepiej czym jest neuroróznorodność/neuroatypowość.

FAQ: Diagnostyka psychologiczna różnicowa oraz innych zaburzeń psychicznych

Jakie zaburzenia diagnozujemy?

Diagnoza psychologiczna – zajmujemy się m.in. diagnostyką zaburzeń afektywnych (depresja, cyklotymia/dystymia, choroba afektywna dwubiegunowa), zaburzeń lękowych i zaburzeń osobowości.

Specjalizujemy się także w diagnozie zaburzeń związanych z wydarzeniami traumatycznymi tj. PTSD, cPTSD czy zaburzeniach dysocjacyjnych.

Jaki jest koszt diagnozy różnicowej?

Cena sesji jest taka sama, jak w przypadku naszych innych usług i może się nieznacznie różnić u różnych specjalistów.

Koszt całkowity zależny jest od ilości spotkań i tego czy dana sytuacja wymaga zastosowania dodatkowych, płatnych testów. W przypadku badania struktury i cech osobowości, może być konieczne przeprowadzenie testów takich, jak:

  • ACL
  • SCID-5
  • MMPI-2 

Testy przeprowadzane są podczas sesji, wobec tego koszt całkowity to cena testu + koszt sesji u danego specjalisty.

W przypadku PTSD, cPTSD i zaburzeń dysocjacyjnych, specjaliści używają często specjalnych kwestionariuszy, ale nie trzeba za nie dodatkowo płacić. 

Czym jest PTSD?

PTSD (Post Traumatic Stress Disorder) czyli zespół stresu pourazowego, to zaburzenie, które może rozwinąć się jako reakcja emocjonalna na zagrażające nam lub naszym bliskim zdarzenie lub zdarzenia. Osoby borykające się z PTSD doświadczają takich nieprzyjemnych objawów, jak ponowne przeżywanie zdarzenia, przypomina im się ono nagle, nieintencjonalnie, z zaskoczenia. Może wracać jako obrazy, dźwięki, w postaci snów, albo objawiać się jako czucie się tak jak w tamtej chwili.

Osoby cierpiące na PTSD starają się unikać okoliczności, które przypominają o zdarzeniu, starają się też unikać myśli czy rozmów o tym co się wydarzyło. Lub odwrotnie, tak bardzo chcą zapobiec ponownemu nieszczęściu, że ciągle o tym myślą, ciągle starają się przewidzieć zagrożenie. Są ciągle czujne, reagują na nawet najmniejsze bodźce, łatwo podskakują za niespodziewane dźwięki, trudno im się rozluźnić.

Czym różni się od c-PTSD od PTSD?

Complex PTSD (c-PTSD), czyli złożone PTSD, oznaczające złożony zespół stresu pourazowego, to zaburzenie, które może rozwinąć się jako reakcja emocjonalna na zagrażające nam lub naszym bliskim zdarzenie.

C-PTSD jest prawie tym samym co tak zwane proste PTSD z jedną małą różnicą, która zmienia wiele – objawy c-PTSD mogą sprawiać, że trauma wpływa na całe nasze funkcjonowanie, na naszą osobowość i może nie ograniczać się tylko do objawów dotyczących danego zdarzenia czy zdarzeń. W c-PTSD spełnione są kryteria PTSD, dodatkowo pojawiają się problemy z uspokojeniem się po silnym wzburzeniu i ogólnie problem z regulacją i odczuwaniem emocji, obecny jest negatywny obraz siebie, często poczucie wstydu, bezwartościowości, a także pojawiają się zaburzenia w relacjach, np. problemy z utrzymaniem ich, nawiązaniem, brak umiejętności budowania bliskości z innymi lub jej utrata, poczucie oddalenia od innych, wyobcowania.

Czym są zaburzenia dysocjacyjne?

Jak wygląda diagnoza zaburzeń związanych z wydarzeniami traumatycznymi?

Diagnoza obejmuje najczęściej pogłębiony wywiad dotyczący nie tylko wydarzeń traumatycznych, ale także historii rodzinnej osoby badanej, jej relacji i objawów, które przeszkadzają jej w codziennych funkcjonowaniu. W trakcie diagnozy sprawdza się także możliwość występowania innych zaburzeń, które mogą mieć wpływ na codzienne życie pacjenta.

Specjaliści najczęściej korzystają także z dodatkowych testów i kwestionariuszy tak, aby jak najlepiej ocenić stan badanego i przeprowadzić rzetelną diagnozę.