Psychologiem jest osoba, która ukończyła 5 letnie studia magisterskie z psychologii. Może ona prowadzić poradnictwo psychologiczne, ale nie terapię osób z zaburzeniami psychicznymi. Psychiatra to lekarz medycyny ze specjalizacją z psychiatrii, który – ponieważ jest lekarzem, jest uprawniony do wystawiania recept. Oczywiście zarówno psycholog, jak i psychiatra mogą zostać terapeutami, jeśli podążą opisaną niżej ścieżką kształcenia:
Aby ubiegać się o tytuł psychoterapeuty należy ukończyć odpowiednie studia wyższe (psychologię, medycynę ze specjalizacją z psychiatrii, pedagogikę lub pielęgniarstwo) i najczęściej 4 letnią szkołę psychoterapeutyczną w wybranym nurcie (zobacz: link do Części I). Psychoterapeuta jest więc osobą specjalizującą się w określonym rodzaju terapii. Dodatkowo musi on przejść terapię własną oraz jest zobowiązany do poddawania się regularnej superwizji, czyli do konsultacji swojej pracy z bardziej doświadczonym terapeutą. Dopiero wtedy może przystąpić do egzaminu na certyfikat psychoterapeuty.
Co ważne, terapeuta powinien znać podstawy wszystkich głównych nurtów psychoterapii i ciągle się dokształcać tak, aby móc dopasować działania terapeutyczne do indywidualnych potrzeb swoich klientów.
Jedną z metod terapii stosowanych w leczeniu depresji jest terapia interpersonalna
Terapia ta koncentruje się na bieżących relacjach klienta i pozwala mu zrozumieć związek pomiędzy jego stanami emocjonalnymi, w tym objawami depresji, a aktualnymi życiowymi stresorami, które mogą wyzwalać lub nasilać istniejące epizody depresji. Celem jest lepsze funkcjonowanie w relacjach z innymi ludźmi oraz zwiększenie wsparcia społecznego, aby zmniejszyć objawy depresji. (Weissman i in., 2007). W nowszych badaniach zauważono, że nadmierna uległość w relacjach z bliskimi może być czynnikiem ryzyka w rozwinięciu depresji, jak i jest rzeczywistym problemem zgłaszanym przez osoby z depresją (Coyne i in., 2018). Terapeuta skupia się więc na sferze emocjonalnej klienta oraz na tworzeniu wspierającej, pełnej zaufania relacji terapeutycznej.
Terapia interpersonalna jest ograniczona w czasie i prowadzona według ustalonej struktury. Główne tematy poruszane w terapii to: radzenie sobie z konfliktami w relacjach oraz życiowymi zmianami takimi jak rozwód czy zmiana pracy; deficyty
w nawiązywaniu i utrzymywaniu relacji (jak izolowanie się lub niesatysfakcjonujące związki) oraz nieprzepracowany żal (jeśli początek objawów wiąże się ze stratą bliskiej osoby).
Terapia par i rodzinna
Jeśli jedna osoba z pary zmaga się z depresją, a dodatkowo istnieją trudności w związku, odpowiednia może okazać się terapia par. Dodatkową korzyścią, oprócz zmniejszenia objawów depresji, jest wzrost satysfakcji z relacji (Butcher i in., 2018 za: Beach, Jones, 2002). Zaobserwowano, że nawroty depresji wiążą się z negatywnymi aspektami życia rodzinnego (Butcher i in., 2018 za: Hooley, 2007; Hooley, Hiller, 2001), więc wspólne zajęcie się nimi na terapii może zmniejszyć ryzyko nawrotów.
Co właściwie leczy w terapii?
Mówiąc o różnorodnych rodzajach psychoterapii można zacząć zastanawiać się, co właściwie sprawia, że terapia działa?
Czynniki leczące w psychoterapii można podzielić na te wynikające z poszczególnych podejść terapeutycznych (specyficzne dla każdej szkoły), jak i na wspólne dla samego procesu terapeutycznego. Najważniejszymi ze wspólnych czynników leczących w psychoterapii są tzw. przymierze terapeutyczne, czyli nawiązanie wspierającej, bliskiej relacji między terapeutą a klientem oraz stworzenie klientowi bezpiecznych warunków do rozładowania emocji i poszerzenia wglądu w samego siebie (Grencavage, L. M., & Norcross, 1990). Coraz więcej badań podkreśla ich duże znaczenie dla powodzenia w terapii (Wampold, 2001). Być może to właśnie przez odpowiednią postawę i umiejętność nawiązania empatycznej relacji przez danych terapeutów, niektóre badania wskazują na porównywalną skuteczność różnorodnych terapii w leczeniu wybranych zaburzeń psychicznych.
Podsumowując, terapia powinna być “skrojona na miarę” konkretnej osoby, więc przy wyborze określonego nurtu i terapeuty dobrze jest zebrać o nich jak najwięcej informacji i kierować się osobistymi preferencjami. A podczas pierwszych spotkań warto posłuchać swoich własnych odczuć i zastanowić się: Czy mogę zaufać temu terapeucie? Czy mogę z nim otwarcie rozmawiać? Czy sprawia, że czuję się słuchany?
Jak pisał słynny terepeuta Irvin D.Yalom w swojej książce Dar terapii: Co jest najcenniejszym narzędziem terapeuty? Odpowiedź: sam terapeuta…(Yalom, 2004).
Autor: Anna Lewińska
Źródła:
- Butcher, J. N., Mineka, S., Sawicka-Chrapkowicz, A., Pikiel, S., Hooley, J. M. (2018). _Psychologia zaburzeń: DSM – 5. _Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
- Irvin D.Yalom (2003). _Dar terapii. List otwarty do nowego pokolenia terapeutów i ich pacjentów. _Instytut Psychologii Zdrowia PTP.
- Wampold, B. E. (2001). _The great psychotherapy debate: Models, methods, and findings. _Lawrence Erlbaum Associates Publishers. Mahwah, NJ.
- Weissman, M. M., Markowitz, J. C., & Klerman, G.(2007). _Clinicians’ quick guide to interpersonal psychotherapy. _New York, NY: Oxford University Press.
- Amole, M. C., Cyranowski, J. M., Conklin, L. R., Markowitz, J. C., Martin, S. E., & Swartz, H. A. (2017). Therapist use of specific and nonspecific strategies across two affect-focused psychotherapies for depression: Role of adherence monitoring. Journal of psychotherapy integration, 27(3), 381.
- Coyne, A. E., Constantino, M. J., Gomez Penedo, J. M., Gnall, K. E., Ravitz, P., & McBride, C. (2018). Relation of patient and therapist interpersonal impact messages to outcome in interpersonal therapy for depression. Journal of Psychotherapy Integration, 28(4), 475–488.
- Grencavage, L. M., & Norcross, J. C. (1990). Where are the commonalities among the therapeutic common factors?. Professional psychology: Research and practice, 21(5), 372.
- Jak zostać psychoterapeutą w Polsce? – Aktualności
- Interpersonal Psychotherapy (IPT)
- Interpersonal Psychotherapy
- http://www.psychologia.edu.pl/obserwatorium-psychologiczne/1727-rozne-rodzaje-ps ychoterapii-daja-podobne-korzy%C5%9Bci-w-przypadku-depresji.html